[ไขทุกข้อสงสัย] อาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ สาเหตุเกิดจากอะไร? สัญญาณอันตราย ที่ไม่ควรมองข้าม !!

1.1 เกิดจากการออกแรงเบ่ง Stress urinary incontinence (SUI)

เป็นความผิดปกติ ที่เกิดขึ้นในคนที่มีหูรูดท่อปัสสาวะ (Urethral sphincter) หลวม หรือกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานส่วนล่าง (Pelvic floor) หย่อนยาน โดยเฉพาะหญิงที่เคยคลอดลูกเองตามธรรมชาติ เมื่อเกิดการเพิ่มแรงดันในช่องท้อง เช่น การออกแรงเบ่ง, การยกของหนัก, ไอ, จาม จะทำให้มีปัสสาวะเล็ดออกมา ในจังหวะเดียวกับการออกแรงเบ่งได้

1.2 เกิดจากกระเพาะปัสสาวะทำงานไวเกิน Urgency/Urge urinary incontinence (UUI)

เป็นอาการปัสสาวะเล็ด ซึ่งอยู่เหนือการควบคุม หากรู้สึกปวดปัสสาวะ จะมีปัสสาวะออกมาเกือบทั้งหมดทันที หากเรียกว่า ปัสสาวะราด จะช่วยให้เห็นภาพชัดเจนกว่า เกิดจากการที่กระเพาะปัสสาวะทำงานไวเกิน (Overactive bladder, OAB) อาจเป็นความผิดปกติที่ระบบประสาท, กล้ามเนื้อ (Detrusor muscle) หรือเนื้อเยื่อภายในกระเพาะปัสสาวะ (Urothelium)

ซึ่งอาจเกิดตามหลังภาวะต่าง ๆ ดังนี้

• การบาดเจ็บของสมองหรือไขสันหลัง
• เกิดการอุดตันในระบบทางเดินปัสสาวะ
• เกิดการอักเสบของกระเพาะปัสสาวะ (Interstitial cystitis)
• โรคต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia, BPH)
• โรคเบาหวาน

1.3 เกิดจากการออกแรงเบ่ง ร่วมกับกระเพาะปัสสาวะทำงานไวเกิน Mixed urinary incontinence (MUI)

เป็นอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ของปัสสาวะเล็ดจากแรงเบ่ง (SUI) ร่วมกับปัสสาวะราด (UUI) ซึ่งเกิดจากความผิดปกติร่วมกัน ของหูรูดและกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะ โดยพบว่า 20-30% ของคนที่เกิดภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้แบบเรื้อรั้ง (Chronic urinary incontinence) เป็นแบบ Mixed urinary incontinence (MUI) นี้

1.4 เกิดจากกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะไม่ทำงาน Overflow urinary incontinence (OUI)

เป็นอาการปัสสาวะเล็ด ที่เกิดจากกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะทำงานบกพร่อง เกิดการขยายตัวมากเกินไป และไม่หดตัวแม้น้ำปัสสาวะจะเต็มจนล้น และอาจเกิดร่วมกับมีการอุดตันรูออกของกระเพาะปัสสาวะ (Bladder outlet obstruction) ที่เชื่อมต่อกับท่อปัสสาวะ ซึ่งอาจเกิดจากก้อนในช่องท้อง หรือในอุ้งเชิงกรานมากดเบียด เช่น ในคนที่มีต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia, BPH) หรืออาจพบได้จากการบาดเจ็บไขสันหลัง, โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis, MS), โรคเบาหวาน

1.5 เกิดจากระบบประสาทผิดปกติ Neuropathic urinary incontinence

มีหลายโรคหรือภาวะที่ทำให้สมอง, ไขสันหลัง หรือระบบประสาทส่วนปลายทำงานผิดปกติ ซึ่งส่งผลให้กระเพาะปัสสาวะหรือหูรูด ไม่สามารถรับสัญญาณประสาท เพื่อมาควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อให้เป็นปกติได้

• ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ จากการที่มีน้ำปัสสาวะเลอะตลอดเวลา ทำให้เกิดความอับชื้น จึงง่ายต่อการติดเชื้อย้อนขึ้นสู่ทางเดินปัสสาวะส่วนบน หรืออาจเกิดจากขั้นตอนการรักษา ที่ต้องใส่สายสวนปัสสาวะ ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
• ติดเชื้อบริเวณผิวหนัง อาจเกิดแผลจากการเสียดสี ประกอบกับสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดการติดเชื้อ
• ไตทำงานผิดปกติ ซึ่งเป็นผลจากการที่มีปัสสาวะค้างนาน อยู่ในกระเพาะปัสสาวะ
• มีปัญหาในการมีเพศสัมพันธ์ หากมีอาการปัสสาวะที่เล็ดขณะทำกิจกรรม
• เพิ่มความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ พลัดตกหกล้ม หากไม่ได้แก้ปัญหาปวดฉี่ตอนกลางคืน เพราะร่างกายตื่นตัวไม่เต็มที่ และอาจมีแสงสว่างไม่เพียงพอ
• ไม่สามารถประกอบกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้เหมือนเดิม
• ซึมเศร้า และแยกตัวออกจากสังคม